Zwerfsportuitrusting

Over zwerfsportuitrusting en het belang van ‘grammen jagen’

De Zwerfbond staat voor het organiseren van meerdaagse zwerftochten te voet in Nederland of het nabije buitenland waarbij we onderweg in onze eigen tent kamperen. Wil je het tijdens zo’n meerdaagse zwerftocht te voet enigszins comfortabel houden dan is een kwalitatief goede uitrusting essentieel. Het is voor deelnemers aan een meerdaagse zwerftocht een sport zo min mogelijk mee te nemen, dus om ‘grammen te jagen’. Een beroemd Zwerfbondmotto: ‘Alles wat je thuis laat, is mooi meegenomen!’
Wat betreft kleding voor een rugzakwandelaar is dé tip: laagjes. Thermoondergoed/ t-shirt als onderste laag, daarover een fleecetrui, een afritsbroek en een degelijk regenjack vormen de beste dagelijkse uitrusting. Aan schoenen en sokken is een aparte rubriek gewijd.
Qua tent ‘zweren’ rugzakwandelaars die onderweg kamperen bij een lichtgewicht 2-persoons koepel– of tunneltentje van kunststof. Let wel op degelijkheid van het materiaal en voldoende ruimte voor je rugzak.
De verzorging van de inwendige mens is een belangrijk punt van aandacht. Zorg  ervoor dat je tijdens het lopen op tijd genoeg water en calorieën binnen krijgt.  Het is raadzaam een brander mee te nemen om zelf voor je tent, of evt. onderweg, te kunnen koken.

Om te slapen is een lichte, maar wel warme slaapzak de norm. Met Pasen maakten we nachttemperaturen van -7 graden mee. Ook een isolerende slaapmat (bijv. inflatable) of lichtgewicht luchtmatras is een voorwaarde voor een goede nachtrust.
Een aparte rubriek is gewijd aan technische tips rondom het inpakken van je rugzak.

Tips inpakken en afstellen rugzak
Om lekker te lopen ondanks een stevige bepakking is een goede rugzak essentieel. Deelnemers aan een meerdaagse rugzaktrekking in de Ardennen gaan voor een rugzak met een inwendig frame van 55-70 liter. Als je rugzak goed past en is afgesteld komt dit het draagcomfort en de balans ten goede. Heupen en niet schouders moeten het grootste deel van het gewicht dragen.

Algemene aanwijzingen voor het inpakken van je rugzak:
Vuistregel: het zwaartepunt zo hoog en dicht mogelijk bij de rug.
Een rugzak is nooit volledig waterdicht. Verpak spullen altijd in een plastic zak.
Pas op dat je rugzak niet te zwaar wordt. Neem afgepaste hoeveelheden mee.
Stop spullen die je onderweg nodig hebt bovenin of in een zijvak.
Vraag om hulp van een ervaringsdeskundige bij het afstellen van je rugzak

Tips wandelschoenen en sokken
Goed schoeisel tijdens een stevige wandeltocht is een ‘must’. Blaren zijn veruit de belangrijkste oorzaak waarom mensen die met een rugzaktrekking  meedoen in de bezemauto belanden. Natte, koude voeten en blaren moet je te allen tijde voorkomen als je goed ‘uit de voeten wil kunnen’ tijdens een zwaardere wandeltocht. Goed passende en ingelopen wandelschoenen zijn daartoe belangrijk.
Ervaren wandelaars adviseren voor wandelen met rugzak in de Ardennen wandelschoenen type B of C, dus schoenen met voldoende steun aan het enkelgewricht, slijtvaste zolen en voldoende grip. Om wandelschoenen waterdicht te houden is regelmatig onderhoud van groot belang. Vet ze daartoe goed in. Bij nat weer kun je schoenenvet beter ook meenemen in je rugzak. 
Naast goede schoenen zijn wandelsokken aan te raden. Een goede sok zorgt voor extra demping, absorberend vermogen en een betere pasvorm in de schoen. Probeer sokken ook van te voren eens uit. De een zweert bijv. bij sokken met coolmex, maar een ander krijgt daar juist blaren van!
Verzorg je voeten goed. Van te voren je nagels kort knippen. Onderweg blijven opletten, als je een branderig gevoel krijgt is het verstandig om te kijken of je iets aan kunt doen. Misschien zit er iets in je schoen, zit je sok dubbel of is je voet nat. Even luchten, droge sokken of een pleister kunnen het verschil maken.
Garantie dat je blaren kunt voorkomen is er helaas niet.

Alles over je uitrusting en wat handige tips
Als je bezig bent met je voorbereiding voor de wandeltocht van de Zwerfbond kan je misschien wel wat hulp gebruiken. Hulp? Jazeker, want een hike begint al thuis; met jouw voorbereiding. En onze hulp bestaat uit het je helpen kiezen van de juiste uitrusting voor een aantal toffe dagen. Dat zouden we kunnen uitleggen in een bak tekst en suffe tekeningetjes, maar niks is zo fijn als je dat op YOUTUBE kan bekijken. We hebben daarom in dit digitale document een paar handige dingen voor je uitgezocht.

Uitrusting verzamelen
Als je de video’s bekeken hebt, ren dan niet meteen naar de winkel of surf niet meteen naar de site van een buitensportwinkel. Laat je spaarvarken met zuurverdiende centjes nog even heel en vraag in je omgeving (familie, vrienden of buren) of die misschien spullen voor je hebben liggen. En zeker als het je eerste Zwerfbondtocht is, dan kan je zo voor weinig geld een uitrusting bij elkaar scharrelen.Natuurlijk, als je al weet dat je regelmatig met een rugzak op het avontuur tegemoet gaat, kan het geen kwaad een goeie voor jezelf aan te schaffen. Maak gebruik van de kennis van de medewerkers in buitensportwinkels of struin Youtube verder af naar de tips en trucs voor je uitrusting. Want een goede uitrusting hoeft niet duur te zijn. We geven een paar voorbeeldjes:

-Je kan drinkwater vervoeren is een super-de-luxe gecoate aluminium fles van het merk Sigg,maar het kan ook in de stevige anderhalve liter PET-fles van Coca-Cola.

-Je kan een poepiedure regenbroek kopen van Mammut, maar je kan ook bij Decathlon er een aanschaffen van Quechua. Scheelt flink munten weten we uit ervaring.

-Natuurlijk is een lichtgewicht kooktoestel van MSR supergaaf, maar je kan ook koken op een lichtgewicht CampingGaz-toestelletje met wegwerpgastankjes.

Nee, wij hebben van de Zwerfbond geen aandelen van Bever Zwerfsport of van Vrijbuiter. Wij willen graag dat je straks als Zwerfbonder een paar heerlijk hikedagen beleeft en dat je gelegenheid hebt een geschikte uitrusting te verzamelen. Daarom helpen wij je op weg met tips en trucs die anderen in video’s hebben opgenomen. De meeste video’s duren een paar minuten; dat is altijd beter dan een oeverloos verhaal te moeten lezen waarin “alles wordt uitgelegd”. De smartphone is niet meer weg te denken als onze alledaagse hulp. Daarom geven we ook wat tips voor handige apps voor op je smartphone. Have fun!

Rugzak kiezen

Het vervoeren van je spullen tijdens wandelingen van de Zwerfbond, dat doe je in een rugzak. Dat wist je natuurlijk al. Maar niks is zó irritant om je spullen te vervoeren in een rugzak die niet voldoet of niet lekker zit. Een rugzak kan te klein óf te groot zijn en gewoon helemaal niet passen. Nou dat gaat jou niet overkomen, want kijk maar naar deze video.

Rugzak inpakken

En als je op zoek bent naar een geschikte rugzak, dan begin je alvast na te denken over het inpakken. Een goede rugzak wordt een vervelende rugzak als je je spullen niet goed hebt ingepakt. En jij wilt van een goeie rugzak geen vervelende rugzak maken, dus kijk je naar deze video.

Rugzak afstellen

Eindelijk heb je een rugzak die jou bevalt. Je kijkt er eens goed naar en dan zie je al die banden, riemen, gespen en clips. Ja, die verkoper of jouw neef (waarvan je de rugzak geleend hebt) had er een heel verhaal bij. Had je maar beter opgelet toen je die rugzak paste! Geen nood. Bekijk de bijgaande videootjes goed en je bent weer op de hoogte waarvoor al dat spul aan je rugzak dient.

Tent kiezen

Een van de belangrijkste onderdelen van je uitrusting is de tent. Het is jouw huisje dat jou en je hikemaat beschermt tegen de elementen als je ergens gaat overnachten. De meest voorkomende hiketent is een tweepersoonstent; dat kan een boogtentje of een koepeltentje zijn. Zorg ervoor dat je tent met stokken en haringen niet zwaarder is dan een kilo of drie. Je verdeelt ‘m wel of jouw rugzak en die van je hikemaat, maar elke 100 gram is weer gewicht dat je moet sjouwen. Een beetje kritisch zijn op het tentgewicht kan dus geen kwaad. Let wel goed op dat je tent waterdicht is. De wandelingen van de Zwerfbond zijn niet in de zomer in Zuid-Frankrijk dus dan is er best kans op een bui regen. Een lekkende tent is dan geen feest. Vergeet niet een stuk plastic folie mee te nemen voor onder je grondzeil; dat scheelt schoonmaken!

Tent opzetten

Als je een tent hebt, wil je aan het eind van de dag deze ook wel een beetje vlug kunnen opzetten; zeker als er een bui regen dreigt of helemaal als het al regent. Niemand wil staan stuntelen in de regen met stokken, touwen en doek. Het is helemaal handig als je weet hoe de tent weer afgebroken en handig opgevouwen moet worden, zodat deze weer in de rugzakken past. Tip van de organisatie: oefen met je hikemaat op een droge dag een paar keer met het opzetten en afbreken van je tent op een grasveld in een park. Oh ja, daarnaast ook ff naar deze video kijken.

Slaapzak kiezen

Je hebt de hele dag gelopen met een gewicht op je rug en heb je een fijne nachtrust verdiend. Het is echt heel vervelend als je in je tent ’s-nachts merkt dat jouw slaapzak van de Hema met Jip-en-Janneke-print niet voldoet in een frisse herfstnacht. Ja, hij was inderdaad niet zwaar, maar als de slaapzak je niet warm houdt dan is die in feite waardeloos. Misschien is het overbodig om te zeggen dat je een goede slaapzak bij je moet hebben. Er is zoveel keus in soorten en maten slaapzakken en ze worden werkelijk in élke kampeerwinkel verkocht. Waar de een heerlijk slaapt in een slaapzak met een donzen vulling, moet een ander een synthetische vulling hebben vanwege een allergie. Let dus goed op wat je koopt of leent. In de bijgaande video wordt alles over slaapzakken nog eens op een rijtje gezet.

Slaapmat kiezen

Een goede slaapzak wordt een stuk minder comfortabel zonder iets tussen jou en de grond wat goed isoleert: een slaapmat. Ook daarin is weer veel keus. Een ding weten we zeker: een gewoon luchtbed is te zwaar om mee te hiken en isoleert niet. Wat wel goed werkt zijn zichzelf opblazende slaapmatten, gesloten cel matten en technische luchtbedden. Er is keus genoeg. Kijk maar in de bijgaande video.

Wandelschoenen kiezen

De tip die we bij dit onderwerp hebben is dat je eigenlijk nergens zoveel aandacht aan zou moeten besteden als je wandelschoenen. Een schoen is zo’n persoonlijk kledingstuk dat je die eigenlijk niet gauw zult lenen. Als je schoenen van een ander leent, loop je het risico dat deze niet lekker zitten en je blaren bezorgen bij het lopen. De geleende schoen staat immers naar de voet van de eigenaar en niet naar jouw voet. Een waarom zou je zelf niet een paar goede wandelschoenen willen hebben. Die komen namelijk altijd van pas! In de bijgaande video waarop je moet letten als je wandelschoenen aanschaft.

Jassen: waterdicht of waterafstotend

Zoals al gezegd, de Zwerfbond is geen zomerwandelclub. En tijdens de wandelingen kan het nog wel eens regenen. Beter dat je daarop voorbereid bent. Samen met het drie-lagen-systeem dat hierna genoemd wordt, is het bijna de gouden tip voor een geslaagde wandeltocht. In plaats van een dikke winterjas kan je beter een extra trui en een dun regenjack meenemen. Het regenjack zorgt ervoor dat je niet kleddernat wordt, zeker in combinatie met een regenbroek. Let op, de inspanning van het lopen kan ervoor zorgen dat je regenkleding aan de binnenkant behoorlijk vochtig wordt van jouw transpiratie. Laat de regenkleding drogen zodra je daarvoor gelegenheid hebt.

Overigens, de zogenaamde ademende regenkleding wordt ook klam aan de binnenzijde door de inspanning van het lopen. Weliswaar minder dan bij gewone regenkleding, maar toch. Vaak duren regenbuien ook weer niet zo, dat je een regenpak of -jas lang aan hebt. Zeker een punt om over na te denken.

3-lagensysteem

Bij kleding worden zijn 3 lagen van belang. Ondergoed om transpiratie af te voeren, een tussenlaag om je warm te houden en een buitenste laag om wind en regen tegen te houden.
In sommige gevallen kunnen die lagen in één ding gecombineerd zijn (een regenjas met voering), maar vaak is het handiger om met meerdere lagen over elkaar te werken. Dus de isolatie laag kan beter 2 dunnen kledingstukken zijn dan 1 dikke trui. Dan kan je iets uitdoen of aantrekken als het warmer of kouder wordt. Dunne kleding laat zich ook makkelijker wegstoppen in je rugzak. En, als iets nat of vies wordt, heb je nog iets achter de hand.
Kortom, genoeg om over na te denken bij je voorbereiding. Ff kijken naar deze video helpt ook trouwens.

Kaart lezen, kompasgebruik, navigeren

Bij de wandeltochten van de Zwerfbond krijg je geen ingesproken navigatie mee of een uitgebreide routebeschrijving. Veel van de navigatie moet je zelf doen en jezelf goed oriënteren in de omgeving en via je (digitale) kaart. In de bijgaande video’s wordt van alles verteld over kaart lezen, kompasgebruik en navigeren. Best handig als je niet een héle lange wandeldag wilt hebben. Het moet natuurlijk wel leuk blijven.

Kaarten, kompas en GPS op jouw smartphone

Natuurlijk zijn er handige apps voor op jouw smartphone, die je onderweg zullen helpen de juiste route te blijven houden of terug te vinden. In appstores op jouw telefoon vind je vele apps met kaarten, kompassen en GPS-en. Het is niet nodig een betaalde app te gebruiken; gratis apps met deze toepassingen doen het vaak prima en doen wat je nodig hebt. Installeer de apps van jouw keuze thuis op jouw smartphone, probeer er een paar en raak met de apps van jouw keuze vertrouwd. Als je onderweg moet gaan zoeken en prutsen, kost het je vaak veel MB’s (als je geen abonnement met onbeperkt dataverkeer hebt), tijd en ergernis.

Nou weten we best dat papieren kaarten ongelofelijk “Old School” zijn, maar ze doen het altijd ook als er geen elektriciteit is of als je een laadsnoer vergeten bent. Hetzelfde geldt natuurlijk voor het analoge kompas.

Wij zijn ook niet van gisteren, dus weten we dat er goede gratis apps zijn die prima kaartmateriaal op jouw telefoonscherm laten zien. Daarom wat tips, omdat Google Maps je waarschijnlijk niet gaat helpen tijdens deze tocht. Gratis kaarten op je telefoon kun je bekijken met de apps:

maps.me              app met gedetailleerde kaarten waarop ook voetpaden ver buiten de bewoonde wereld worden weergegeven (Android en iOS))

Nederland Topo Kaarten          app waarin je kunt kiezen uit verschillende kaartlagen met o.a. topografische kaarten én luchtfoto’s (Android)

Het kan handig zijn een digitaal kompas op jouw smartphone te installeren. Die smartphone heb je al bij je en het scheelt weer een ding in je rugzak. Er zijn hele fancy kompassen te downloaden; ervaring leert dat de eenvoudigste meestal het beste werkt en het minste aanslag doet op je batterij van de smartphone. Tips van ons voor gratis kompassen op je telefoon:

Gewoon een kompas                 een gratis app met niks anders dan een digitaal kompas zonder reclames (Android)

Digital Compass for Android   een gratis app met kaarten desgewenst op de achtergrond (Android)

iPhones                                            hebben standaard een kompasapp op het toestel.

In dit rijtje met tips voor apps mag een GPS-app natuurlijk niet ontbreken. Het Global Positioning System bepaalt behoorlijk nauwkeuring jouw plek door middel van satellieten. Handig als je ff niet meer weer waar je bent. Tips voor gratis GPS op je telefoon:

Mijn GPS-locatie                             een gratis app die heel snel jouw positie bepaalt en dat toont op een kaart

iPhones                                               hebben standaard een GPS-app beschikbaar die je op het toestel kunt opzoeken

Er zijn apps waarin kaarten, kompas en GPS gecombineerd zijn. Apps daarvoor zijn:

OPEN GPX tracker                           een gratis app, waarin je de route kunt laden zodat je de route die gaat lopen kunt zien, op een redelijk goede kaart met daarop de plaats waar je bent

Topo GPS                                           Deze is niet gratis (kost 4 euro) en kan hetzelfde maar gebruikt iets betere kaarten. Het zijn dezelfde kaart kaarten die wij bij de start uitdelen. De app werkt fijn.

Maar ja, het gaat erom wat jij het beste vindt werken toch? LET OP Houd er rekening mee dat navigatieapps jouw smartphone behoorlijk dorstig maken; ze gaan niet zuinig om met de opgeslagen energie in jouw toestel. Dat je het maar weet. Onze advies: gebruik de papieren kaart maar in geval van twijfel en wanhoop, spiek dan even op een app.

Tips van een wandelaar
De oude baas in de bijgaande video is misschien geen Brad Pitt, maar hij heeft echt handige weetjes en tips voor het wandelen. Enne, dat “sterke voor in de koffie” laten we maar thuis.